Obedska bara – carstvo ptica

Specijalni rezervat prirode „Obedska bara“ nastao je u napuštenom meandru reke Save. Danas u njemu utočište nalazne mnogobrojne vrste biljaka i životinja, pogotovo prica zbog čega je Obedska bara širom Evrope poznata kao carstvo ptica. Prostire se na 9 820 hektara zemlje.

U jugoistočnom Sremu, između naselja Kupinovo, Grabovci i Obrež i reke Save nalazi se Obedska bara. Nekadašnje korito Save danas se vodom snabdeva dotokom podzemnih voda i slivanjem površinskih voda sa lesne zaravni. Sa rekom Savom je povezana jedino prlikom visokih vodostaja kanalima Revenica, Vranj i Vok dok tokom niskih vodostaja voda otiče samo kanalom Vok. Većina okana i bara koje čine Obedsku baru preko leta i u vreme sušnih godina presuši.

Bogatstvo Obedske bare leži u raznovrsnim geografskim oblicima. Naime, Obedsku baru čini splet šuma, mrtvaja, močvara i vlažnih livada. Kako je ovaj plavni teren jedinstven u Evropi on predstavlja privremeni ili stalni dom velikom broju ptica selica. Zahvaljujući selicama broj ptica je i nekoliko stotina hiljada jedinki što Obedsku baru svrstava i među najgušće naseljena područja močvarnim pticama. Od oko 220 vrsta ptica koje ovde prebivaju najznačajnije su orlovi, čaplje i komorani .

Pored ptica, Obedska bara je dom i za 50 vrsta sisara, 13 vrsta vodozemaca, 11 vrsta gmizavaca, 16 vrsta riba i 34 vrste insekata. Upravo ovde je izvršeno vraćanje evropskog dabra u njegovo prirodno stanište.

Osim bogatog životinjskog sveta, Obedsku baru krasi i bogat biljni svet. Na oko 10 000 hektara prirodnog rezervata dom su pronašle na stotine panonskih, dacijskih, endemskih i mediteranskih vrsta. Broj endemskih vrsta godišnje varira što Obedsku baru čini jednim od najzanimljivih mesta za proučavanje flore u Evropi. Većina biljaka koja se ovde može naći koristi se i u medicinske svrhe zbog čega se danas u ovom rezervatu gaji oko 50 subendemskih vrsta čije je lekovito dejstvo prepoznato. Osim navedenog, u Obedskoj bari se može naći i oko 180 vrsta gljiva, 50 vrsta mahovina i 500 vrsta viših biljaka. Kao prirodni spomenik, specijalno mesto u ovom rezervatu zauzima stablo Crne topole.

• 

• 

• 

Zbog bogatstva flore i faune Obedska bara je prva u našoj zemlji koja se našla na listi važnih područja Ramsarske konvencije 1977. godine kada je dodata u spisak močvara od međunarodnog značaja dok je 1989. proglašena za međunarodno značajno stanište ptica. Prvi put je zaštićena još davne 1874. godine, kada ju je Austrougarski car proglasio carskim lovištem. To je bilo samo dve godine nakon proglašenja Nacionalnog parka Jelouston u SAD što je čini jednim od najstarije zaštićenih područja na svetu. Nakon toga je 1919. postalo zaštićeno kraljevsko lovište dinastije Karađorđević i tek 1951. je proglašena prirodnim rezervatom.

Kao o svakom značajnom području, i o Obedskoj bari kruži jedna legenda. Po predanju, majka despota Đurđa Brankovića, Angelina je bežeći od Turaka spas našla na skeli koja je prelazila Savu. Pošto se Skela nasukala na istočni deo obale od njenih ostataka je sagranjena crkva brvnara. Angelina je kasnije osnovala ženski manastir Obed po kome je Obedska bara dobila ime.